ترجمه از فرزانه شریفی هنرجوی مدرسه عکاسی آرتسنس، ویراستاری از تیم تولید محتوای آرتسنس
عکاسی از آسمان شب (Night Sky Photography ) یا عکاسی نجومی (Astrophotography) از جمله جادویی‌ترین و الهام بخش‌ترین سبک‌های عکاسی است که ما می‌توانیم آن را تجربه کنیم. ثبت تصاویر خارق‌العاده از ستارگان، کهکشان‌ها و دیگر اجرام فلکی قطع به یقین لذت منحصر به فردی است که با استفاده از دوربین‌هایی پیشرفتهای که امروزه تولید می‌شوند و کسب مهارت‌های لازم برای انجام آن، حالا به راحتی در دسترس است. این سبک از عکاسی به ابزار تخصصی، علم و دانش کافی و در آخر مهارت و تکنیک نیازمند است که ما درباره همه آنها در این مقاله صحبت خواهیم کرد.
پیشرفتهای تکنولوژیک در عکاسی و تاثیر آن در عکاسی نجومی
برای خیلی از عکاسان، در مواجهه با تکنولوژی‌های جدید مرتبط با عکاسی، نمی‌تواند لحظه‌ای وجود داشته باشد که از دیدن قدرتمند‌تر شدن دوربین‌های دیجیتال و لنزها شگفت‌زده نشده باشند. از سیستم‌های نورسنجی و فوکوس به روز شده گرفته تا افزایش تعداد پیکسل‌ها و دقیق‌تر شدن ثبت جزئیات و همچنین امکان گرفتن عکس‌های خارق‌العاده در نور کم به دلیل بیشتر شدن جذب نور با بالابردن ISO ، دیدن تمامی این پیشرفتهای فنی و تکنولوژیک در عکاسی به طور قطع دیوانه کننده است. ما در این مقاله قرار است به عکاسی نجومی یا به قولی عکاسی از آسمان شب پرداخته و بهترین روش‌های انجام آن را با استفاده از این تکنولوژی‌های به روز و راه‌های جدیدی که پیش روی عکاسان قرار داده است باهم مرور کنیم.
تجهیزات مورد نیاز برای عکاسی از آسمان شب
برای عکاسی نجومی (Astrophotography) از آسمان شب به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟ این اولین سوالی است که معمولن وقتی افراد می‌خواهند عکاسی از نجومی را شروع کنند از دیگران می‌پرسند. جوابش کمی پیچیده است، برای شروع، بیایید نگاهی به تجهیزات اصلی که برای این کار نیاز داریم انداخته تا بتوانیم با استفاده صحیح از آنها عکس‌های فوق العاده‌ای از آسمان شب بگیریم. آنچه در ادامه می‌آید لیست اساسی و ساده‌ای از تمام تجهیزات کلیدی مورد نیاز برای اینکار است. علاوه بر اینها، برای عکاسی حرفه‌ای‌تر تجهیزات بیشتری هستند که در این مقاله به آنها هم اشاره می‌کنیم اما باید به خاطر داشته باشیم که هدف این مقاله تمرکز بر اصول پایه و کاربردی همه شاخه‌های عکاسی از آسمان شب است.
دوربین مناسب برای عکاسی نجومی
برای عکاسی نجومی در قدم اول شما باید دوربین خود را انتخاب کنید؛ در ادامه به مهمترین ویژگی‌هایی که دوربینتان باید داشته باشد و دلیل اهمیت هر یک از آنها اشاره می‌کنیم.
شما باید دوربینی انتخاب کنید که:
- با آن بتوان به صورت دستی فوکوس کرد، چون فوکوس خودکار درفضای تاریک خوب عمل نمی‌کند.
- بتواند در حالت نوردهی دستی (Manual Exposure Mode) عکاسی کند؛ جایی که خودتان کنترل دیافراگم و سرعت شاتر را بر عهده دارید، چون در زمان عکاسی شب دوربین در مد‌های دیگر عکاسی نمی‌تواند درست نورسنجی کند.
- بتوان آن را روی یک سطح ثابت و پایدار مثل سه‌پایه قرار داد.
خب باعث تعجب نیست که یک دوربین که امکان تنظیم دستی ( استفاده از مد Manual) داشته باشد، اصلی ترین ابزار و نیاز ما خواهد بود. متاسفانه بر خلاف تصورات یک دوربین کامپکت (Point-and-Shoot) که امکان تنظیم دستی نداشته باشد در عکاسی نجومی به هیچ‌وجه قابل استفاده نیست. پس هر دوربین DSLR یا دوربین های بدون آیینه (Mirrorless) که امکان تنظیم دستی سرعت شاتر، دیافراگم و ISO را داشته باشد برای اینکار مناسب است و کار ما را راه می‌اندازد. حتا می‌توان از دوربین‌های اقتصادی با حسگرهای کوچکتر (دوربین‌های قطع متوسط دیجیتال یا Crop-Sensor) و لنزهای سینمایی سه چهارم (Four-Thirds) نیز برای اینکار استفاده کرد.
بصورت کلی هر دوربینی که این سه ویژگی که در بالا به آن اشاره کردیم را داشته باشد می‌تواند برای عکاسی شب مناسب باشد، پس اگر همین حالا دوربینی با همین ویژگی‌ها دارید، می‌توانید با همان شروع کنید! کافیست در
کلاس عکاسی مقدماتی مدرسه عکاسی آرتسنس ثبت‌نام کرده تا به کارکردن با دوربین خود بصورت کامل مسلط شوید. اگر هم هیچ دوربینی ندارید پیشنهاد می‌کنیم عجله نکنید و آخرین مدل یا تجهیزات جدید را نخرید. می‌توانید در همین کلاس از اساتید ما مشاوره‌های کاملی درباره خرید دوربین مناسب برای سبک عکاسی موردعلاقه‌تان دریافت کنید. حتا شما می‌توانید با تجهیزات معمولی‌تر هم کارتان را شروع کنید زیرا یادگیری عکاسی آسمان شب بیشتر از تجهیزات پیچیده، نیازمند صبر و تمرین است و بهتر است با تجهیزات ابتدایی‌تر شروع کنید. تجربه نشان داده است که حتا اگر "بهترین" دوربین را هم بخرید، اما با کنترل‌ها و تنظیمات مختلف آن که همه آنها را به خوبی در کلاس عکاسی مقدماتی مدرسه آرتسنس یاد می‌گیرید، آشنا نباشید ممکن است همه چیز برایتان ناامیدکننده باشد. اگر هم همین حالا قصد خرید دوربین برای انجام عکاسی آسمان شب را دارید اول پیشنهاد می‌کنیم مقاله
راهنمای کامل خرید دوربین و تجهیزات عکاسی را بر روی وبسایت مدرسه عکاسی آرتسنس مطالعه کرده و بعد از آن گزینه‌هایتان را بر اساس معیارهای گفته شده ارزیابی کنید.
اگر به دنبال دوربین‌های بهتر می‌گردید، استفاده از دوربین‌هایی با سنسور فول‌فریم (Full-Frame) به شما این امکان را می‌دهد که تصاویر فوق‌العاده‌ای در نور کم ثبت کنید. دوربین‌هایی مانند Canon EOS RP و EOS R6 که دارای مقادیر ISO بالایی هستند، این قابلیت را دارند که حتا در شرایط خیلی کم نور هم جزئیات و رنگ‌ها را با نویز بسیار کم حفظ کنند.
و نکته‌ای که باید همیشه به یاد داشته باشید این است که با وجود تمام فناوری‌های پیشرفته دوربین‌های امروزی، آنها برای عملکرد خوب نیاز به نور زیاد دارند، و این نور در شب وجود ندارد. بنابراین باید از دوربین خود باهوش‌تر باشید و به همین دلیل است که در این مقاله بارها کلمه «تنظیمات دستی» را می‌بینید.
لنز مناسب برای عکاسی از آسمان شب
بعد از اینکه دوربینی که امکان خروجی عکس مناسب دارد را انتخاب کردید، باید در انتخاب لنز مناسب برای انجام عکاسی از آسمان شب هم دقت کنید. در انتخاب یک لنز خوب برای عکاسی در آسمان شب، مهم هست که به چه جزئیاتی توجه کنیم. اولین چیزی که در خرید لنز مناسب برای عکاسی آسمان شب باید در نظر بگیرید، داشتن حالت فوکوس دستی است. احتمالن شما در زمان عکاسی عادت کرده‌اید که دکمه شاتر دوربین خود را تا نیمه فشار دهید تا قبل از گرفتن عکس فوکوس انجام شود، یا اگر با دوربین‌های DSLR عکاسی می‌کنید، ممکن است از دکمه پشتی فوکوس خودکار (Back-Button Autofocus) استفاده کنید. اما در شب، فوکوس خودکار دشوار است و خوب کار نمی‌کند. دلیلش این است که دوربین برای انجام فوکوس خودکار به کنتراست نیاز دارد و در محیط‌های کم‌نور شب این کنتراست به اندازه کافی وجود ندارد. بنابراین به لنزی نیاز دارید که بتوانید با آن فوکوس را به صورت دستی انجام دهید. این ویژگی معمولن در دوربین‌هایی با لنز قابل تعویض (مثل DSLRها، یا بدون آینه‌ها) مشکلی ندارد، اما ممکن است در برخی دوربین‌های کامپکت به خصوص مدل‌های ارزان‌تر مشکل ایجاد کند. اگر هم مدتهاست عکاسی می‌کنید و هنوز به خوبی بر روی انجام فوکوس دستی مسلط نشده‌اید کلاس عکاسی پیشرفته مدرسه عکاسی آرتسنس جاییست که شما جواب تمام سوالات خود درباره این موضوع را پیدا خواهید کرد.
در زمان فوکوس کردن دوربین‌های بدون آینه مانند Canon EOS R6 و EOS RP این امکان را دارند که پیش‌نمایش بزرگ‌شده‌ای از تصویر را هم در منظره‌یاب الکترونیکی و هم در صفحه‌نمایش پشتی نمایش دهند، که به شما کمک می‌کند با دقت فوق‌العاده بالایی به صورت دستی فوکوس کنید. یکی دیگر از مزایای این دوربین‌ها، افزایش خودکار روشنایی تصویر در منظره‌یاب است.
در دوربین‌های DSLR مانند Canon EOS 90D هم می‌توانید از این مزایا بهره ببرید، تنها کافیست در حالت Live View از صفحه نمایش پشتی برای کادربندی و فوکوس استفاده کنید. دوربین‌هایی با رزولوشن بالا مثل Canon EOS R5 تأثیر زیادی در عکاسی از آسمان شب دارند، چون به شما اجازه می‌دهند تا ریزترین جزئیات را هم در زمان ثبت ستارگان حفظ کنید. این تفاوت می‌تواند باعث شود که کوچک‌ترین و کم‌نورترین اجرام آسمانی هم در تصویر دیده شوند، در حالی که در دوربین‌های با وضوح کمتر ممکن است این ستارگان به‌کلی ناپدید شوند. این سطح از جزئیات به‌ویژه زمانی اهمیت دارد که بخواهید تصاویر ثبت شده از آسمان شب خود را چاپ کنید.
از طرف دیگر برای عکاسی از آسمان شب، برای ثبت گستره وسیع کهکشان راه شیری با دوربین، شما به یک لنز واید-انگل ( با فاصله کانونی کمتر از 35-45mm) که امکان تنظیم دیافراگم مناسب (عدد دیافراگم کمتر از f/4 ) داشته باشد نیاز دارید. این ترکیب معمولن به معنای استفاده از لنزهایی بزرگ، سنگین و بسیار گران‌قیمت است اما لنز Canon RF 16mm F2.8 STM گزینه‌ای است که با وجود وزن سبک، ابعاد جمع‌وجور و قیمت مناسب، برای عکاسی نجومی مقرون‌به‌صرفه و ایده‌آل به شمار می‌رود.
دلیل اهمیت واید-انگل بودن لنز برای عکاسی از آسمان شب این است که در این نوع از عکاسی ما نیاز به ثبت نمایی وسیع و گستره‌ای بزرگ از آسمان داریم پس لنزهای تله فوتو یا نرمال در اینجا استفاده‌ای ندارند و مهمتر از آن، جلوگیری از هرگونه لرزش لنز که باعث کشیده شدن نور اجرام آسمانی در عکس می‌شود که این هم در لنزهای واید-انگل به راحتی امکانپذیر است.
در رابطه با داشتن لنزی با دیافراگم بازتر هم اهمیت آن را باید از این جهت درنظر گرفت که با استفاده از دیافراگم بازتر، جذب نور در فضاهای تاریک بیشتر خواهد بود پس برای ثبت تصاویر از آسمان شب به حداکثر این توانایی در لنز نیاز خواهیم داشت. و در نهایت فوکوس لنز هم نیاز به تنظیم دستی دارد تا بتوان آن را بر نقاط روشن (ستاره‌ها) که طبیعتن موضوع اصلی عکس هستند قرار داد، چرا که همانطور که در بالا گفتیم به طور قطع می‌توان گفت که هیچ لنزی امکان فوکوس اتوماتیک روی ستاره‌ها را ندارد.
نگاه تخصصی‌تر به لنزهای مناسب برای عکاسی نجومی
لنزهایی با دیافراگم باز (Fast Aperture) همیشه گزینه‌ای عالی برای عکاسی از ستارگان محسوب می‌شوند و البته این لنزها همیشه هم گران‌قیمت نیستند. برای مثال، لنز Canon RF 35mm F1.8 Macro IS STM یک لنز بسیار خوب برای عکاسی نجومی به شمار می‌رود. این لنز با زاویه دید نسبتن باز، بخش وسیعی از آسمان شب را پوشش می‌دهد. همچنین دیافراگم باز آن نور زیادی از خود عبور می‌دهد و لرزش گیر قوی آن (IS) امکان ثبت عکس‌های شبانه را فراهم می‌سازد.
برای داشتن امکان ثبت تصاویر وایدتر از کهکشان راه شیری، لنز Canon RF 16mm F2.8 STM گزینه‌ای ایده‌آل است؛ این لنز زاویه دید بسیار گسترده، دیافراگم باز، و بدنه‌ای جمع‌وجور دارد و گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای عکاسی نجومی محسوب می‌شود. اگر انعطاف‌پذیری بیشتر یک لنز زوم را ترجیح می‌دهید، لنز Canon RF 24-105mm F4-7.1 IS STM از واید تا تله‌فوتو را پوشش می‌دهد و علاوه بر عکاسی از آسمان شب، این لنز را برای عکاسی پرتره و حیات وحش نیز مناسب می‌کند. این لنز همچنین مجهز به لرزش‌گیر است که امکان استفاده از سرعت شاترهای پایین‌تر در حالت تنظیم نوردهی دستی را فراهم می‌سازد. برای کسانی که به دنبال کیفیت بالاتر در همین بازه فاصله کانونی هستند، لنز حرفه‌ای Canon RF 24-105mm F4L IS USM با اپتیک سری L و عایق‌بندی کامل در برابر شرایط جوی، انتخاب مناسبی است.
لنز Canon RF 28-70mm F2L USM هم یک زوم استاندارد فوق‌العاده برای عکاسی نجومی است و دیافراگم باز f/2 آن بی‌نظیر است. در آخر اگر به دنبال زاویه بازتر در فاصله کانونی تله فوتو هستید، لنز Canon RF 24-70mm F2.8L IS USM انتخابی عالی است، چراکه حتا تغییر چند میلی‌متر فاصله کانونی یک لنز واید، تفاوت بزرگی ایجاد می‌کند.
برای ثبت وسعت بیشتری از آسمان شب، لنز فوق واید Canon RF 15-35mm F2.8L IS USM هم گزینه مناسبی است. این لنز ترکیب بی‌نظیری از زاویه دید گسترده، دیافراگم باز و دامنه زوم کاربردی را فراهم می‌کند جایگزین جمع‌وجورتر و اقتصادی‌تر این لنز، Canon RF 14-35mm F4L IS USM است که با وجود فقط یک f/stop بسته بودن دیافراگم، زاویه دید حتا وسیع‌تری ارائه می‌دهد.
اگر به دنبال یک لنز زوم با بودجه محدود برای دوربین‌های DSLR قطع متوسطAPS-C هستید، لنز Canon EF-S 17-55mm f/2.8 IS USM کیفیت تصویری فوق‌العاده‌ای دارد و دیافراگم ثابت f/2.8 در تمام بازه زوم، که در این رده از لنزها نادر است را هم به شما ارائه می‌دهد.
سه پایه دوربین مناسب برای عکاسی از آسمان شب
با داشتن دوربین و لنز مناسب، بعد از آن نوبت به وسیله‌ای می‌رسد تا در زمان ثبت تصویر آنها را ثابت نگه دارد. در زمان انجام نوردهی‌های طولانی برای عکاسی از آسمان شب، اگر دوربین را بر روی دست بگیرید یا حتا دوربین روی سه‌پایه باشد اما در حین نوردهی به آن دست بزنید، عکس به عنوان مثال با ۳۰ ثانیه نوردهی شما تبدیل به یک تصویر تار و لرزان خواهد شد. بنابراین، به یک سه‌پایه یا هر چیز دیگری که بسیار محکم باشد نیاز دارید تا دوربین را روی آن قرار دهید. درواقع یکی از وسایل مهم در عکاسی از اجرام آسمانی یک سه‌پایه محکم است. انتخاب در بین سه‌پایه‌های موجود موضوع پیچیده‌ای است، چون می‌توانید یک سه‌پایه ارزان قیمت بخرید یا برای خرید سه‌پایه مبلغ زیادی هزینه کنید. اکثر توصیه‌ها این است که سه‌پایه گران‌قیمت‌تر بخرید تا مجبور نشوید بعدها دوباره آن را تعویض کنید. اما ما معتقدیم که برای کسانی که تازه شروع کرده‌اند، یک سه‌پایه مبتدی، اما با داشتن سر گوی شکل (Ball Head) کاملن مناسب است.
فقط باید مطمئن شوید سه‌پایه‌ای که می‌خرید بتواند وزن تجهیزات شما (شامل دوربین و لنز) را تحمل کند. همه سه‌پایه‌ها یک "حداکثر وزن قابل تحمل" دارند ولی بهتر است شما سه‌پایه‌ای انتخاب کنید که بتواند ۲ تا ۳ برابر وزن تجهیزات شما را تحمل کند تا برای پایداری بیشتر در برابر باد مشکلی نداشته باشد. البته در کنار سه‌پایه هم می‌توانید برای اطمینان خاطر بیشتر از چند وزنه کوچک برای محکمتر نگه داشتن آن استفاده کنید. بهتر است هنگام پیدا کردن ترکیب بندی و کادر مورد نظرتان از محکم بودن دوربین خود بر روی سه پایه مطمئن شوید و بعد از رسیدن به کادر مورد نظر دیگر آماده عکاسی هستید.
ریموت، تریگر یا کابل دکلانشور برای عکاسی آسمان شب
از دیگر موارد کلیدی در زمان انجام عکاسی با نوردهی‌های طولانی، محدود کردن و یا حدف حرکت و لرزش ناشی از فشار دادن دکمه شاتر دوربین است. این مورد که حتا یک فشار کوچک بر روی دکمه شاتر، ممکن است باعث لرزش دوربین شود در نگاه اول شاید باورنکردنی به نظر بیاید، اما در عکاسی از آسمان شب نباید این حرکت کوچک که می‌تواند عکس را به طور کل خراب کند نیز دست کم گرفته شود. پیشنهاد می‌کنیم در زمان انجام عکاسی نجومی حتمن از ریموت دوربین، اپلیکشن موبایل مخصوص دوربینتان و یا حداقل از تنظیمات سلف‌تایمر که در خود دوربین هست استفاده کنید تا مشکل لرزش دوربین در زمان عکاسی برایتان پیش نیاید. اگر از سلف تایمر خود دوربین استفاده می‌کنید هنگام عکاسی نجومی بهتر است از حالت تاخیر ۱۰ ثانیه آن استفاده کنید تا دوربین زمان کافی برای پایدار شدن قبل از باز شدن پرده شاتر را داشته باشد. اگر دوربین شما شاتر دیجیتال دارد (که بیشتر دوربین‌های جدید میررلس این آپشن را دارند) پیشنهاد می‌کنیم برای عکاسی آسمان شب با هدف از بین بردن یک مقدار کم کشیدگی تصویر که هنگام باز و بسته شدن شاترهای مکانیکی بوجود می‌آید از شاتر دیجیتال استفاده کنید.
همیشه یک چراغ پیشانی یا چراغ قوه همراه داشته باشید
و در نهایت جدا از تمامی وسایل مربوط به دوربین، وقتی برای عکاسی از آسمان شب بیرون می‌روید، حتمن یک چراغ پیشانی یا چراغ قوه همراهتان باشد. همانطور که می‌دانید بهترین زمان عکاسی برای اینکار در تاریک‌ترین زمان شبانه روز بوده و همچنین زمانیست که نور ماه نیز کم می‌شود. در کل در زمان عکاسی نجومی هیچ نور دیگری نباید وجود داشته باشد برای همین حتمن به یک هدلایت یا چراغ قوه نیاز است تا مسیر حرکت و محوطه اطراف خود را ببنید و دوربین را تنظیم و یا حتا در زمان عکاسی با کمک آن بتوانید پیش زمینه را روشن کنید. پیشنهاد ما همراه داشتن یک چراغ قوه یا چراغ پیشانی با نور قرمز است. چرا قرمز؟در زمان عکاسی شب باید در نظر گرفت چشم انسان حدود ۲۰-۳۰ دقیقه زمان نیاز دارد تا به تاریکی عادت کند. اگر از نور سفید استفاده کنید با هر بار روشن و خاموش کردن آن، چشم باید این پروسه را دوباره تجربه کند. اما نور قرمز بر خلاف نور سفید، این مشکل را به وجود نمی‌آورد و چشم سریع به بود یا نبود آن عادت می‌کند.
این مقاله در روزهای آینده تکمیل خواهد شد،با ما همراه باشید.