گردآوری و ترجمه از تینا طالبیان هنرجوی مدرسه آرتسنس
ژوزف کودلاکا Josef Koudelka متولد ۱۹۳۸ در چکسلواکی سابق است که عکاسی را در سال ۱۹۶۷ آغاز کرد. او یکی از مهمترین عکاسان مستند معاصر است و دیدن کارهایش بخصوص برای هنرجویان کلاس عکاسی مستند مدرسه آرتسنس و سایر علاقمندان به عکاسی میتواند بسیار الهام بخش و آموزنده باشد. از جمله مهمترین آثار کودلکا میتوان به عکاسی از حمله شوروی به پراگ اشاره کرد. او کارهای این مجموعه را از ترس انتقام حکومت از وی و خانوادهاش با نام مستعار P.P. ( عکاس پراگ ) منتشر کرد. در سال ۱۹۶۹ وی توانست به خاطر این مجموعه مدال طلای رابرت کاپا از باشگاه مطبوعات خارج از کشور را دریافت کند.
کودلکا در سال ۱۹۷۰ چکسلواکی را به قصد پناهندگی سیاسی ترک گفت و مدت کوتاهی بعد از آن به آژانس عکس مگنوم پیوست و بعد از ۱۷ سال یعنی در سال ۱۹۸۷ توانست تابعیت فرانسه را دریافت کند.با آن که کودلکا به آژانس مگنوم پیوسته بود، اما اوهیچگاه به عنوان یک عکاس معمولی و برای انجام کارهای روتین یک آژانس عکس،در مگنوم فعالیت نمیکرد بلکه او همیشه کارها را رد میکرد و به جای آن به سفر و انجام پروژههای عکاسی شخصیاش میپرداخت. به گفته خودش او هیچ وقت برای پول عکس نگرفته است و همیشه فقط برای دلش عکاسی کردهاست.
کودلکا در اوایل سال ۲۰۱۷ و در ۷۹ سالگی یک نمایشگاه اختصاصی در مرکز پومپیدو پاریس برگزار کرد. این نمایشگاه با نام « تبعیدشدگان » شامل مجموعهای از عکسهای گرفتهشده توسط کودلکا در اروپا و ایالات متحده از سال ۱۹۶۸ تا اوایل سال ۱۹۸۰ است، تصاویری که تا قبل از آن هرگز منتشر نشده بودند. این نمایشگاه نشان میداد که مجموعه تبعید چگونه شکل گرفته است و عکسهای آن دربرگیرنده جهانبینی خاص عکاس است و نمایشگاه با مجموعهای خارقالعاده از خودنگارههایی که توسط خود کودلکا در طول سفرش به ثبت رسیدهاند، به پایان می رسد.
کلمنت چرو مدیر گالری در کاتالوگ نمایشگاه در مقاله ای با عنوان «کارخانه تعبید شدگان» درباره سلف پرتره های کودلکا که دراین مجموعه منتشر شدهاند نوشته است: « این نمایشگاه نشانه خوبی بود که عکاسی کودلکا اکنون دیگر به چیزی شخصی تبدیل شده است. او با عکاسی از خود در صبح و عصر و با نگه داشتن دوربین در فاصله بازو و یا قرار دادن آن روی زمین، این تجربه را حتی فراتر پیش برد. این عکسها که در صبح، در دفاتر مگنوم، در خانه دوستان و غریبهها، در کنار جاده یا مزارع گرفته شده بودند، برای اولین بار در این نمایشگاه به نمایش گذاشته و منتشر شدهاند. عکسهایی که آنها را نمیتوان به عنوان خودنگاره توصیف کرد.
در بیشتر تصاویر سایه یا قسمتهایی از بدن او هستند که درعکس نفوذ کرده اما هیچ اثری از خودشیفتگی در آنها وجود ندارد. تصویر عکاس در بازتاب _ به تعبیری خودشیفته ترین شکل خودنمایی _ هرگز در آثار کودلکا دیده نمیشود. گذشته از آن، او فقط بر این واقعیت تاکید میکرد که از آن چه تجربه کرده عکس میگیرد و آن چه را که عکاسی کرده است را تجربه میکند. »
جوزف کودلکا تمام آنچه را که در طول یک عمر سفرهای بیپایانش دیده، مستند کرده است. زندگی کودلکا یک نوع بیقراری بیوقفه است، او دائم در حال سفر بوده و هرگز آرام نمیشود. کودلکا که در سال ۱۹۶۷ عکاسی را آغاز کرد با پیوستن به مگنوم توانست با شبکهای از افراد آشنا شود که در طی سالهای سفرش مکانهایی برای اقامت به او دادند. سفرهایی که ماحصل آن عکسهای خارقالعادهای بودند و البته این جریان هنوز هم ادامه دارد.
کودلکا در ۷۹ سالگی و در سال ۲۰۱۷ در هنگام بازدیدش از دفتر مگنوم لندن به آیندهای آرامتر فکر میکند. آیندهای که در آن شاید دیگر توانی برای سفر کردن نداشته باشد و قرار است به کانتکت شیتهای خود وقت گذرانی کند. او در جایی گفته است که سی هزار صفحه کانتکت شیت از عکسهایش که با دوربین ۳۵ میلیمتری ثبت شدهاند دارد که فقط فریم از آنها چاپ شدهاست پس در دوران بازنشستگی به کاوش در میان آنها خواهد پرداخت.
اگر این مطلب را دوست داشتید پیشنهاد میکنیم مقاله زندگی در سایهها را هم بر روی وبسایت مدرسه آرتسنس مطالعه کنید.